Koszyk
W koszyku nie ma jeszcze produktów
Czym jest kokcydioza?
Wywołują ją pierwotniaki o nazwie Coccidia, które należą do rodzaju Eimeria. Żyją one w warstwie nabłonkowej jelit, niszcząc jej komórki w trakcie rozmnażania się. To powoduje zapalenie jelit oraz wątroby. Jako, że cykl życia kokcydiów bywa długi, niektóre z nich ulegają też przekształceniu, to od momentu zakażenia do pojawienia się objawów mija zazwyczaj minimum 7 dni. Ich infekująca postać, czyli oocysty, występują w wydalanym kale, staje się ona jednak zakaźna dopiero w okresie 1-3 dni.
Objawy kliniczne kokcydiozy
Do ujawnienia choroby może dojść nawet w czasie 3-6 tygodni. W zależności od gatunku kokcydiów oraz ilości i zjadliwości oocyst wyróżnia się trzy postaci kokcydiozy:
- ostra - ma miejsce przy zakażeniu kokcydiami typu E.brunetti, E.tenella i E.necatrix. Zwierzęta stają się osłabione, przestają jeść, spada przyrost masy ciała, pojawi się biegunka, a w kale znajduje się śluz lub krew. Chore zwierzęta w ostrym przebiegu kokcydiozy skupiają się w grupy, zwiększa się odsetek padłych osobników. Po ich przebadaniu okazuje się, że jelita dotyka krwotoczne zapalenie, występują na nich białe smugi, nalot i zgrubienie ścian.
- przewlekła i subkliniczna - dają podobne objawy, mianowicie osowienie, spadek przyrostu masy ciała i biegunka, ale bez krwi. Może nastąpić zwiększone spożycie wody, a wśród ptactwa potargane pióra i mokra ściółka.
Jakie zwierzęta są podatne na kokcydiozę?
Choroba ta dotyka różne gatunki zwierząt, najczęściej narażone są:
- drób, u którego zapobieganie chorobie jest stosunkowo łatwe dzięki szczepieniom ochronnym. Kokcydia atakujące ptaki są bardziej odporne, mogą przetrwać nawet w trudnych i niesprzyjających warunkach bardzo długo. Blady grzebień, nastroszone pióra, osowiałość i objawy jelitowe to są symptomy najczęściej występujące.
- króliki, chorują na kokcydiozę jelitową i wątrobową. W przypadku opcji jelitowej zwiększa się śmiertelność młodych osobników. Choroba pojawia się nawet w hodowlach o doskonałych warunkach sanitarnych i nie ma na nią szczepionki. Nie bez znaczenia jest tu zbyt szybkie odstawianie maluchów od matek, co jest istotnym czynnikiem stresogennym wpływającym na obniżenie odporności osobników. Postać wątrobowa kokcydiozy dotyka osobników w każdym wieku, więc główną rolę w profilaktyce mają nienaganne warunki sanitarne.
- cielęta, u których kokcydioza wpływa głównie na słaby przyrost masy, jeśli zwierzęciu uda się przeżyć rok, może być nawet 30kg mniejszy niż osobniki, które nie chorowały.
- owce, kozy, psy i koty. W przypadku pupili domowych niebezpieczne jest głównie zakażenie w pierwszych tygodniach życia, w wieku dorosłym często zwierzęta przechodzą kokcydiozę bezobjawowo.
Narzędzia diagnostyczne do wykrywania kokcydiozy
W zależności od przebiegu choroby, w łagodnej formie należy pobrać próbkę z tkanki jelita i dokonać badań pod mikroskopem, zaś do określenia jakie gatunki Eimerii zaatakowały zwierzę stosuje się badanie pośmiertne.
Chorobę obserwuje się najłatwiej poprzez zbieranie próbek kału w stadzie. W przypadku stada drobiu, należy pobrać próbki od przynajmniej 40 osobników w każdym z kurników i oddać do weterynarza, który przeprowadzi badania. Taka kontrola pomoże ustalić liczbę oocyst na każdy gram kału, często udaje się też ustalić ich rodzaj i stan kokcydiozy w hodowli w momencie pobrania badanych próbek.
Szczepienie na kokcydiozę
W przypadku drobiu ważne jest szczepienie osobników. Polega ono na podaniu doustnie za pomocą wody lub sprayu oocyst Eimeri we wczesnym etapie życia zwierząt. Niestety, jest to trudny proces, więc nierzadko wymagane jest wsparcie specjalisty lub weterynarza, szczególnie, gdy szczepienie przebiega poza wylęgarnią. Przyjęcie preparatu należy dozorować regularnie, codziennie, pobierając odchody, począwszy od 3-4 dnia od wykonania szczepienia.
Nie wszystkie zwierzęta można szczepić na kokcydiozę, dlatego niezwykle istotna jest profilaktyka. Aby o nią zadbać, należy ograniczyć ilość osób pracujących przy hodowli, zadbać o dezynfekcję maszyn, pomieszczeń, rąk i obuwia pracowników, zmieniać ubrania i obuwie, uważać na czystość otoczenia.
Kluczowe metody walki z kokcydiami to również:
- dezynfekcja amoniakiem - jest to sposób skuteczny ale też bardzo niebezpieczny
- gipsowanie posadzki - to tzw. metoda duńska lub holenderska polecana głównie w przypadku popękanych lub starych i porowatych posadzek.
- wypalanie posadzki
- chemioprofilaktyka - przy użyciu kokcydiastyków chemicznych i jonoforowych.
Jako, że walka z kokcydiozą jest niełatwa, priorytetem powinna więc być przede wszystkim profilaktyka i szczepienia, by zachować hodowlę w jak najlepszej formie.